We have sent the following letters to the Cyprus Ministry of Education and to the Cyprus Parliament. Please see below. We will update you with their reply as soon as we receive it.
**********************************************************************************************
Προς Πρόεδρο και Μέλη Επιτροπής Παιδείας της Βουλής
Κοινοποίηση: Υπουργό Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας
Θέμα: Πρόταση για Νομιμοποίηση Εναλλακτικής Εκπαίδευσης στην Κύπρο
Αγαπητοί κύριοι, αποτελούμε μια μεγάλη ομάδα γονέων που μέσα από αυτή την πρόταση-αναφορά, στοχεύουμε στο να προτείνουμε και να διασφαλίσουμε ότι κάθε οικογένεια και παιδί στην Κύπρο, θα έχει τη δυνατότητα μιας καλύτερης εναλλακτικής εκπαίδευσης σε σχέση με την υποχρεωτική μόρφωση-εκπαίδευση, η οποία θα συνάδει και με τα προσωπικά ενδιαφέροντα και πεποιθήσεις των γονέων. Ζητάμε την υποστήριξη σας, ώστε να προστατεύσουμε τα δικαιώματα των παιδιών μας, λαμβάνοντας υπόψη την ακόλουθη πρόταση, όπου τίθενται οι θέσεις και απόψεις μας.
Σημερινή κατάσταση:
Τον τελευταίο και πλέον χρόνο (δύο σχολικές περιόδους), ζούμε άνευ προηγουμένου καταστάσεις που έχουν επηρεάσει κάθε τομέα και πτυχή της ζωής μας. Κάποιους μάλιστα σε καταστροφικό βαθμό. Υπάρχει μεγάλη ανασφάλεια και γενικότερα οι φοβίες και έλλειψη εμπιστοσύνης έχουν κλιμακωθεί, ακόμα και στο θέμα του εκπαιδευτικού μας συστήματος, το οποίο θεωρούμε ότι ήταν παντελώς ανέτοιμο να δεχτεί τέτοιου μεγέθους κρίση και αλλαγές. Ως ελεύθερα σκεπτόμενοι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, θα επιθυμούσαμε να προταθούν και υιοθετηθούν εναλλακτικές μέθοδοι εκπαίδευσης και μόρφωσης των παιδιών μας, μέσα από ασφαλείς μεθόδους, που να διασφαλίζουν πρόσβαση από όλους, όσους το επιθυμούν.
Το εκπαιδευτικό σύστημα και δομή στην Κύπρο δεν έχουν αλλάξει ουσιαστικά τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια, με εξαίρεση μικροαλλαγές όπως την επαναφορά κλάδων στον λυκειακό κύκλο (μετά την αποτυχία του προηγούμενου συστήματος), την εισαγωγή εξετάσεων τετραμήνων (που δεν έχει εφαρμοστεί και δε γνωρίζουμε τα μακροχρόνια αποτελέσματα τους), την εισαγωγή της τεχνολογίας στη διδασκαλία (αναπόφευκτη) κλπ. Σίγουρα όμως τα τελευταία 25 χρόνια έχει αλλάξει άρδην το πολιτισμικό υπόβαθρο των μαθητών, αφού πλέον προέρχονται τόσο από ευρωπαϊκές όσο και από τρίτες χώρες, με ποικιλία πολιτισμικών διαφορών. Πέραν τούτου η γρήγορη και συνεχής τεχνολογική ανάπτυξη και απαιτήσεις, δεν άφησαν πολλά περιθώρια προσαρμογής στο ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα. Μέσα σε όλο αυτό φαίνεται να έχουν αυξηθεί και τα παιδιά με ιδιαιτερότητες στον τρόπο μάθησης.
Περαιτέρω, αισθανόμαστε ότι λόγω της κατάστασης του τελευταίου χρόνου, έχουν υιοθετηθεί ή και επιβληθεί όροι, κανονισμοί και πρακτικές, που δε λαμβάνουν καθόλου υπόψη όλη αυτή την
πολυεπίπεδη και πολυστρωματική διάρθρωση αναγκών των παιδιών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να καταπατούνται βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, όπως η αξιοπρέπεια, η σωματική ακεραιότητα, πιο συγκεκριμένα δικαιώματα των παιδιών όπως η προστασία της ατομικότητας τους, η παροχή δωρεάν και χωρίς διακρίσεις εκπαίδευση. Το ίδιο το κράτος παρατυπεί σε σχέση με βασικές αρχές που υιοθετεί ακόμα και το ΥΠ.Π.Α.Ν προς τους εκπαιδευτικούς. (Παραπέμπουμε στη σχετική ιστοσελίδα του Υπουργείου http://www.moec.gov.cy/dme/kan_3_vasikes_arches.html). Τα σημερινά παιδιά εξαναγκάζονται ουσιαστικά να λάβουν μέρος σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο εδώ και χρόνια όχι μόνο πασκίζει, αλλά καταρρέει μπροστά στις προκλήσεις των ιδιαιτεροτήτων των παιδιών και των ξεχωριστών προσωπικοτήτων τους, πόσο δε να καλύψει συγκεκριμένη ύλη χωρίς ευελιξία και με αρνητικές επιρροές από τις εκπαιδευτικές οργανώσεις. Σημειώνουμε την ανακοίνωση και στάση της Ο.ΕΛ.Μ.Ε.Κ. https://www.oelmek.com.cy/admin/uploads/anpdf/pdfgr592.pdf σε ότι αφορά την εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση μαθητών, εκμεταλλευόμενη ίσως το κενό της συγκεκριμένης νομοθεσίας. Συνοπτικά η ανακοίνωση καλεί τους εκπαιδευτικούς-μέλη της, όπως μην παρέχουν εξ’ αποστάσεως διδασκαλία σε μαθητές που απλά επέλεξαν να μην υποβληθούν σε εξέταση ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου-rapid test, καθότι κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται από τη νομοθεσία.
Στο σημείο αυτό να επισημάνουμε ότι η επιλογή για «υβριδική» διδασκαλία, δηλαδή μέρος της διδασκαλίας στην τάξη να παρουσιάζεται ταυτόχρονα μέσω διαδικτύου στους μαθητές στο σπίτι, δεν είναι λειτουργική για κανένα από τα δύο μέρη (εκπαιδευτικούς-μαθητές), έχει πρακτικές δυσκολίες λόγω της τεχνολογικής υποδομής που απαιτείται, ενώ εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους αναφορικά με τα προσωπικά δεδομένα και των δύο πλευρών.
Επιπλέον, ούτε η σύγχρονη εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση μπορεί να αντικαταστήσει την φυσική παρουσία εκπαιδευτικών και μαθητών στις τάξεις για διάφορους λόγους, όπως κοινωνικούς και πέραν της εκπαιδευτικής αξίας. Επίσης, αυτού του είδους εκπαίδευση έχει καταργήσει κάθε ίχνος συνεργατικής μάθησης (cooperative learning), ομαδικής συνεργασίας (working in groups), βιωματικά εργαστήρια ή/και μαθήματα που απαιτούν εργαστηριακές ή πειραματικές μεθόδους. Τέλος, είχε προταθεί και η ασύγχρονη εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση, η οποία παρεχόταν ως ενός σημείου και σε παιδιά της δημοτικής εκπαίδευσης κατά τη διάρκεια των εγκλεισμών, με σωρεία προβλημάτων, εξαναγκάζοντας ακόμα και τους γονείς στο ρόλο των δασκάλων. Βέβαια αυτό εξανάγκασε πολλούς να έρθουν πιο κοντά στα παιδιά τους και να επιτύχουν σε μεγάλο βαθμό να εκπληρώσουν σχολικές εργασίες που ανατίθενται στα παιδιά και να «παίξουν» αρκετά σωστά τον ρόλο του δασκάλου. Πέραν αυτού τέτοια εκπαίδευση δεν είναι ισότιμη αν παρέχεται σε ομάδα μαθητών που επέλεξαν ή αναγκάστηκαν λόγω υγειονομικών μέτρων να παραμείνουν στο σπίτι.
Aν μελετουμε μόνο τις στατιστικές, χάνουμε το ανθρώπινο στοιχείο… Το σύστημα, βάσει του οποίου λειτουργεί η Κυπριακή Εκπαίδευση, δε βοηθά όλα τα παιδιά ν’αναπτυξουν τα ταλέντα και τις δεξιότητες τους στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Επίσης, ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί το Κυπριακό σχολείο δεν έχει τη δυνατότητα ακόμη ν’ αναπτύσσει το καταλληλο μαθησιακο
περιβάλλον για τις ξεχωριστές ανάγκες του κάθε μαθητή, με αποτέλεσμα αρκετές φορές να μην αναδεικνυονται οι πραγματικές ικανότητες ή να εντοπίζονται εις βάθος οι αδυναμίες κάποιων μαθητών.
Επιστημονικά δεδομένα και αποδείξεις για την εναλλακτική εκπαίδευση:
Εκπαίδευση είναι μια πιο ευρεία έννοια παρά η στείρα μεταφορά ή εκμάθηση γνώσεων. Ακόμα και με μια ποικιλομορφία μεθόδων διδασκαλίας η εκμάθηση γενικών γνώσεων και δεξιοτήτων δεν επιτυγχάνεται πλήρως. Εκπαίδευση θα μπορούσε κάποιος να πει ότι είναι το σύνολο γνώσεων, δεξιοτήτων, κανόνων και γενικότερα τρόπου ζωής και εμπειριών, που θα βοηθήσει και θα στηρίξει ένα άτομο να επιβιώσει και να ζήσει μια πραγματικά ευτυχισμένη ζωή. Περιλαμβάνει ένα συνονθύλευμα γνώσεων που οδηγεί στη μετέπειτα πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού και ως προς τη βελτίωση του ανθρώπου γενικότερα. Η εκπαίδευση περιλαμβάνει από απλές γνώσεις ανάγνωσης και αριθμητικής, μέχρι το χειρισμό ή και συντήρηση μιας μηχανής, αλλά ακόμη και την αναζήτηση νέων πληροφοριών.
Αν και τα τελευταία χρόνια τόσο κατά τις σπουδές των εκπαιδευτικών όσο και κατά την εφαρμογή μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα, γίνεται προσπάθεια να εφαρμοστούν νέες και καινοτόμες μέθοδοι εκπαίδευσης, εντούτοις δε διαφαίνεται κάποια δραματική αλλαγή στο υφιστάμενο εκπαιδευτικό κατεστημένο. Αυτό διαπιστώνεται τόσο από τα αποτελέσματα διαφόρων εξετάσεων που φαίνεται το μορφωτικό και γνωστικό επίπεδο να μειώνεται συνεχώς, όσο και από την αντιμετώπιση των παιδιών για το σχολείο γενικότερα.
Δυστυχώς ακόμα και σήμερα, λόγω ίσως και του επιβαρυμένου αναλυτικού προγράμματος όλων των βαθμίδων και τάξεων, συνεχίζεται σε μεγάλο βαθμό η απλή αποστήθιση πληροφοριών μέσω της μεθόδου της επανάληψης ή «παπαγαλίας» από τα παιδιά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα φυσικά την απόρριψη του συνόλου σχεδόν των πληροφοριών, από τη βραχυπρόθεσμη μνήμη, αμέσως περίπου μετά την εξέταση σε συγκεκριμένη ύλη, από τα παιδιά. Μία από τις καλύτερες μεθόδους μάθησης είναι η βιωματική μάθηση μέσα από ένα ενεργό σχολείο και μεθόδους όπως το «hands on» δηλαδή την ενεργό συμμετοχή κάθε παιδιού. Με αυτόν τον τρόπο το παιδί θα μαθαίνει εντοπίζοντας και διορθώνοντας τα λάθη του, ακόμα και χωρίς την καθοδήγηση εκπαιδευτικού πολλές φορές. Γι’ αυτό διαπιστώνουμε ότι η μάθηση γίνεται κυρίως εκτός σχολικών χώρων, όπου διεγείρεται η περιέργεια και η διερώτηση από τα προσωπικά ενδιαφέροντα του καθενός.
Δυστυχώς τα σημερινά σχολεία έχουν καταντήσει περισσότερο «ασφαλή» χώροι φύλαξης ανηλίκων, καθότι δεν παρέχονται ή καταστρέφονται με την πάροδο των σχολικών τάξεων τα εσωτερικά κίνητρα για μάθηση και απόκτηση γνώσεων, παραμένοντας στο απλό ενδιαφέρον για το αποτέλεσμα μιας αξιολόγησης, διαγωνίσματος, εξετάσεων.. Αυτό έχει να κάνει και με το άγχος και φοβία που προκαλείται τελικά στο παιδιά, όχι μόνο στο σχολικό περιβάλλον, αλλά και
από την οικογένεια, η οποία ωστόσο ωθείται σε αυτή τη βαθμοθηρική στάση από το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα. Γι’ αυτό στο τέλος της ημέρας, υποφέρει η αγορά εργασίας με πληθώρα πτυχιούχων και «μορφωμένων» νέων ανθρώπων, που αντίθετα έχουν παραμορφωθεί, καταργώντας την έννοια της ευελιξίας, της κριτικής σκέψης, αλλά και της ανάπτυξης τους, που ενώ είναι έμφυτη, με την πάροδο των χρόνων περιορίζεται ή και καταργείται εντελώς.
Σε αυτό το σημείο να επισημάνουμε και το γεγονός ότι ενώ οι πλείστοι νέοι κατέχουν πανεπιστημιακό τίτλο σε κάποιον τομέα, αποκαθίστανται επαγγελματικά σε έναν εντελώς διαφορετικό τομέα, όχι μόνο λόγω της μη σωστής ενημέρωσης και κατανομής για τις θέσεις εργασίας, αλλά και γιατί νέοι στρέφονται τελικά σε αυτό που τους άρεσε να κάνουν και όχι σε αυτό που τους «επιβλήθηκε».
Για να αναπτυχθούν σωστά και υγιής, ως προσωπικότητες, οι άνθρωποι, θα πρέπει η εκπαίδευση να γίνεται αβίαστα, τόσο από θέμα χρόνου, όσο και από θέμα οποιασδήποτε άλλης φοβίας ή οριοθέτησης. Έτσι τα παιδιά θα εκπαιδεύονται με χαρά, πραγματική εσωτερική θέληση και ζωντάνια. Δεν είναι τυχαίο που το σχολικό άγχος που βιώνουν τα παιδιά, αυξάνεται ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια, οδηγώντας πολλά παιδιά σε αξιολογήσεις από παιδοψυχολόγους και εκπαιδευτικούς ψυχολόγους, χωρίς ωστόσο ουσιαστικές αλλαγές ή βελτίωση για τα ίδια τα παιδιά.
Ως παράδειγμα εδώ να αναφερθεί το πρόγραμμα ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης με απόφαση Επαρχιακή Επιτροπή Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, που εν συντομία αναφέρεται ως πρόγραμμα «στήριξης». Παρόλο που συμπληρώνονται σχετικές εκθέσεις για την πρόοδο των μαθητών, δεν υπάρχει καμία ουσιαστική υποστήριξη ή και πρόοδος στους μαθητές αυτούς, που καλύτερα θα έπρεπε να αποκαλούνται παιδιά. Η μόνη πραγματική στήριξη που βρίσκουν κατά τον χρόνο αυτό τα παιδιά είναι η ψυχολογική στήριξη που ίσως παρέχεται από μεμονωμένους εκπαιδευτικούς, από τη συζήτηση που επιζητούν και τα ίδια τα παιδιά. Αυτό γιατί και πάλι το πρόγραμμα ειδικής αγωγής δεν εγκύπτει ουσιαστικά στις προσωπικές ανάγκες κάθε παιδιού.
Τα παιδιά δεν είναι μηχανές ούτε ρομπότ. Είναι όλα ξεχωριστές, μοναδικές προσωπικότητες πολλαπλής γνωστικής και συναισθηματικής νοημοσύνης. Επομένως δεν μπορούν να ακολουθούν όλα το ίδιο πρόγραμμα έστω κι αν γίνεται ένα πρόγραμμα ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, αυτό δε σημαίνει ότι θα πρέπει να ακολουθηθεί το εκπαιδευτικό πρόγραμμα χωρίς καμία εκτροπή και ευελιξία. Μάλιστα να σημειωθεί ότι εν αντιθέσει με αυτό, στα περισσότερα μαθήματα, όχι μόνο ακολουθείται συγκεκριμένο πρόγραμμα, αλλά και συγκεκριμένα βιβλία και φύλλα εργασίας, απαιτώντας από τα παιδιά να γράψουν την ίδια αποστηθισμένη απάντηση. Αυτό καταργεί εντελώς την πρωτοβουλία και δημιουργικότητα των παιδιών, αλλά και την ελευθερία τους να μάθουν μέσα από τον δικό τους τρόπο και ρυθμό. Τα παιδιά πρέπει να αφήνονται ελεύθερα να μάθουν αυτά που θέλουν με τον δικό τους τρόπο, να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, επιλογές, ευθύνες και να αυτοαξιολογούνται και αυτοβελτιώνονται. Σήμερα το σχολείο επιτυγχάνει να εκκολάψει απλά ρομπότ με πτυχία, χωρίς να μπορούν να
αντιμετωπίσουν απλά ζητήματα και προβλήματα επιβίωσης, να έχουν ευελιξία αποφάσεων και να αναπτύσσουν πραγματικές ικανότητες.
Η εναλλακτική εκπαίδευση δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να βγουν από ένα καλούπι που στην ουσία τα καταργεί. Ένα από τα κυριότερα πλεονεκτήματα των μεθόδων εναλλακτικής εκπαίδευσης είναι ο καθορισμός προγράμματος από το σπίτι, όχι μόνο σε θέμα ωραρίου, αλλά και αναλόγως ενδιαφερόντων και δεξιοτήτων-ταλέντων του παιδιού. Κέντρο μάθησης γίνονται τα παιδιά με την καθοδήγηση εκπαιδευτικού ή έμπειρου ενήλικα, κάτι που σε κανένα σχολείο δεν μπορεί να εφαρμοστεί ρεαλιστικά. Στο σπίτι έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν τα μαθήματα και το ωρολόγιο πρόγραμμα μέσα από το συνολικό πρόγραμμα της οικογένειας και τα δικά τους προσωπικά ενδιαφέροντα. Σίγουρα καθοριστικό και ουσιαστικό ρόλο έχει να κάνει η διάθεση και ευθύνη της οικογένειας να κάνει κάτι τέτοιο, άλλωστε γι’ αυτό είναι εναλλακτική επιλογή και όχι επιβεβλημένη αλλαγή. Όμως ας μην ξεχνάμε ότι σε άλλες κοινωνίες, αλλά και σε παλαιότερα χρόνια, η οποιαδήποτε εκπαίδευση γινόταν και γίνεται ακόμα κατά τα πρώτα χρόνια ζωής ενός παιδιού, μέσα από το οικογενειακό περιβάλλον. Επιπλέον μεγάλο κομμάτι της κοινωνικοποίησης ενός παιδιού επιτυγχάνεται ή και εμπλουτίζεται εκτός σχολικής τάξης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αναλφαβητισμός ή η έλλειψη γνώσεων έχουν αυξηθεί παρόλο που φαίνεται ότι οι περισσότεροι άνθρωποι αποφοιτούν από τη βασική εκπαίδευση και αυτό είναι κάτι που προβληματίζει πολλές χώρες.
Υπάρχουν παραδείγματα πολλών επιτυχημένων επαγγελματικά και κοινωνικά ανθρώπων που δεν ακολούθησαν τις νόρμες ενός δημόσιου σχολείου.
Τι ισχύει επιγραμματικά σε άλλες χώρες της Ευρώπης:
Να σημειωθεί τέλος ότι στις πλείστες χώρες του εξωτερικού και της ευρωπαϊκής ένωσης, δίνεται η δυνατότητα της εναλλακτικής εκπαίδευσης μέσα από διαφορετικά πρότυπα, όπου υπογραμμίζεται ότι υποχρεωτική εκπαίδευση δε σημαίνει και υποχρεωτική σχολική φοίτηση. Γι’ αυτό θα πρέπει από πλευράς πολιτείας να δίνεται η επιλογή της εναλλακτικής εκπαίδευσης σε όσες οικογένειες το ζητούν, σύμφωνα και με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάτι το οποίο εφαρμόζεται σε είκοσι-οκτώ χώρες της Ευρώπης.
Σήμερα στην Κύπρο η εναλλακτική εκπαίδευση παρέχεται μόνο στα πλαίσια ειδικής αγωγής και σε μαθητές που εγκρίνονται από το υπουργείο για κατ’ οίκον διδασκαλία, καθώς και μερικά ιδιωτικά και -για πολλούς γονείς- οικονομικά μη προσβάσιμα divergent σχολεία εκπαίδευσης (Montessori, Waldorf) . Ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση, τα παιδιά αυτά υποχρεούνται να
ακολουθήσουν το υφιστάμενο πρόγραμμα και μαθήματα διδασκαλίας, χωρίς ιδιαίτερες εκτροπές και από τις ίδιες διαδικασίες αξιολόγησης με τα υπόλοιπα παιδιά. Αντίθετα σε κάποιες από τις χώρες όπου δίνεται η δυνατότητα εναλλακτικής εκπαίδευσης, μπορεί να μην απαιτείται καν το προσόν του εκπαιδευτικού σε αυτόν που διδάσκει τα παιδιά και επαφίεται στους γονείς, κατόπιν έγκρισης των αρχών, για το πώς θα εκπαιδεύσουν τα παιδιά τους.
Θα αναφέρουμε επιγραμματικά και ενδεικτικά τι ισχύει σε χώρες της Ευρώπης, ώστε να διευκολυνθεί και το έργο επιτροπής που θα πρέπει να εξετάσει το ζήτημα και στην Κύπρο, ως χώρα της ευρωπαϊκής ένωσης.
Καταρχήν το θέμα της προόδου μάθησης αξιολογείται σε όλες τις χώρες, πλην της Ολλανδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Εάν η πρόοδος μάθησης δεν ικανοποιήσει ή δεν γίνεται επιτυχής εξέταση προόδου, τότε τα παιδιά καλούνται να επιστρέψουν στο σχολείο. Τα όποια εργαλεία αξιολόγησης αυτής της προόδου θεσπίζονται από κάθε χώρα ξεχωριστά. Σε κάθε περίπτωση λαμβάνεται υπόψη και το ατομικό πρόγραμμα που ακολουθούν τα παιδιά. Για παράδειγμα στην Τσεχία, οι μαθητές παρακάθονται σε εξετάσεις κάθε σχολική περίοδο (π.χ. τετράμηνο), πιστοποιώντας το επίπεδο επιτυχίας της αντίστοιχου γνωστικού επιπέδου κατά τάξη. Στη Γαλλία ζητείται αντίστοιχη εξέταση της προόδου των μαθητών, όπου αν κριθεί αναγκαίο επαναλαμβάνεται και αν αποτύχουν τα παιδιά για δεύτερη φορά, ζητείται η επιστροφή σε δημόσιο ή ιδιωτικό σχολείο εντός δεκαπέντε ημερών. Στην Ιταλία γίνεται εξέταση τόσο για συνέχιση της εναλλακτικής τους εκπαίδευσης, όσο και αν επιθυμούν να επιστρέψουν σε αντίστοιχη τάξη του σχολείου. Στην Αυστρία καλούνται τα παιδιά σε εξέταση στο τέλος της σχολικής χρονιάς για να αποδείξουν ότι έχουν πετύχει τους μαθησιακούς στόχους που θα πετύχαιναν αν ήταν στο σχολείο. Στο Μαυροβούνιο το σχολείο είναι αυτό που υποχρεούται να οργανώσει εξετάσεις για την πρόοδο των παιδιών που ακολουθούν κάποιο εναλλακτικό πρόγραμμα εκπαίδευσης.
Σε μερικές χώρες οι μαθητές καλούνται να επιτύχουν σε συγκεκριμένες εξετάσεις που πιστοποιούν απλά το επίπεδο εκπαίδευσης τους. Όπως για παράδειγμα στο Βέλγιο. Άλλες χώρες όπως η Δανία, η Ιρλανδία και το Λιχτενστάιν δεν υποχρεώνουν τα παιδιά σε τέτοια εξέταση, αλλά μπορούν να παρακαθίσουν για να διαπιστώσουν το επίπεδο τους, εάν τα ίδια το επιθυμούν. Στη Νορβηγία η αξιολόγηση παιδιών σε αυτή τη βάση, ανατίθεται στις δημοτικές αρχές. Εκεί οι μαθητές της εναλλακτικής ή εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση παίρνουν απλά κάποιο πιστοποιητικό ότι έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο υποχρεωτικής εκπαίδευσης.
Σε όλες τις χώρες και για μέχρι την ηλικία της υποχρεωτικής εκπαίδευσης, υπάρχει συνεργασία αρχών και κηδεμόνων ώστε να αξιολογείται το επίπεδο μάθησης και να παρέχεται πιστοποιητικό ή αποδεικτικό εξέτασης. Υπάρχει επίσης μία υπηρεσία επιθεώρησης η οποία γνωμοδοτεί ως προς την πρόοδο και το επίπεδο μάθησης των παιδιών που εκπαιδεύονται εναλλακτικά.
Στη Φλαμανδική κοινότητα του Βελγίου, οι γονείς που επιθυμούν να ακολουθήσουν μια ενδοοικογενειακή εκπαίδευση, ενημερώνουν σχετικά γραπτώς τις αρχές, πριν την έναρξη του σχολικού έτους. Επίσης παραδίδουν στις αρχές σχετικό έγγραφο με το οποίο πληροφορούν για τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες των παιδιών. Σε κάθε περίπτωση οι ελάχιστες απαιτήσεις είναι ότι: α) η εκπαίδευση που θα παρέχεται θα στοχεύει στην ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού και των ταλέντων του, ώστε να προετοιμάζεται για την ενήλικη ζωή, β) η εκπαίδευση θα είναι στα πλαίσια των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των κοινωνικών αξιών του παιδιού και του περιβάλλοντος του.
Στην Ιρλανδία το εκπαιδευτικό σύστημα είναι αρκετά φιλελεύθερο, αναγνωρίζοντας στους γονείς την υποχρέωση για υποχρεωτική εκπαίδευση των παιδιών τους, αλλά και της ελεύθερης επιλογής τους για το πώς θα το πράξουν αυτό. Έτσι οι γονείς μπορούν να επιλέξουν την εναλλακτική εκπαίδευση, αναλόγως των δυνατοτήτων, δεξιοτήτων και εκπαιδευτικών απαιτήσεων των παιδιών τους. Σε αυτή την περίπτωση, οι αρχές παρέχουν τις κατάλληλες διευκολύνσεις και εκπαιδευτικές «γραμμές», ώστε να επιτυγχάνονται οι μαθησιακοί στόχοι. Οι αρχές ορίζουν κάποιον επιθεωρητή (assessor) για να διασφαλιστεί κατά πόσον οι γονείς-κηδεμόνες παρέχουν την ελάχιστη εκπαίδευση στα παιδιά τους.
Στη Γαλλία επίσης δίνεται η επιλογή εναλλακτικής μάθησης, όπου οι γονείς-κηδεμόνες είναι υπεύθυνοι να ενημερώνουν σχετικά τις αρμόδιες αρχές και αυτές με τη σειρά τους να παρέχουν τις κατευθυντήριες γραμμές προς την οικογένεια. Σε ότι αφορά τον παιδαγωγικό έλεγχο των παιδιών, αυτός περιλαμβάνει τόσο το περιεχόμενο εκπαίδευσης που παρέχεται, όσο και της απόκτησης δεξιοτήτων και γενικότερων γνώσεων στην πρόοδο του παιδιού.
Στην Ιταλία επίσης δίνεται αυτή η επιλογή στους γονείς που το επιθυμούν και που μπορούν να βεβαιώσουν ότι μπορούν να παρέχουν στα παιδιά τις απαιτούμενες πυρηνικές γνώσεις.
Στο Λουξεμβούργο οι γονείς μπορούν να επιλέξουν, με σχετική ενημέρωση προς τις αρχές, την εναλλακτική εκπαίδευση. Σε αυτήν περιλαμβάνεται και η εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση, μέσω διαδικτυακών μαθημάτων και σεμιναρίων, όπου εάν τα θέματα τους διαφέρουν από το αναλυτικό πρόγραμμα του δημόσιου σχολείου, τότε μπορούν να ζητηθούν διευκρινίσεις για το ποιες πτυχές της βασικής εκπαίδευσης και στόχων, επιτυγχάνονται από τα σεμινάρια αυτά.
Στην Ουγγαρία μπορούν οι γονείς να ακολουθήσουν δικές τους εναλλακτικές μεθόδους εκπαίδευσης, φτάνει να αποδεικνύεται ότι τα παιδιά δε θα μειονεκτούν και δε θα επηρεαστούν αναπτυξιακά. Σε αυτά διεξάγονται εξετάσεις δύο φορές το χρόνο για να διαπιστώνεται το επίπεδο εκπαίδευσης.
Στην Πολωνία διευκρινίζεται από τον νόμο για την εκπαίδευση ότι τα παιδιά μπορούν να διδάσκονται και εκτός σχολείου, χωρίς να υπάρχει οποιοδήποτε προαπαιτούμενο για τους εκπαιδευτές και απλά ακολουθείται το πρόγραμμα πυρηνικών γνώσεων και διεξάγονται ετήσιες εξετάσεις. Στην Πορτογαλία ισχύει ανάλογο εξαίρεσης για γονείς που το επιθυμούν.
Στις Ρουμανια, Σλοβενία και Σλοβακία οι γονείς μπορούν μετά από σχετική δήλωση τους, να αναλάβουν την εκπαίδευση των παιδιών τους και αυτά απλά παρακάθονται σε σχετικές εξετάσεις προόδου κάθε χρόνο. Στην Σλοβενία μάλιστα τα τελευταία χρόνια υπάρχει αυξανόμενο ρεύμα παιδιών που προτιμούν την εκπαίδευση εκτός σχολείου. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη Φινλανδία όπου η εκπαίδευση εκτός σχολείου δεν είναι μεν υποχρεωτική, αλλά μια μικρή μερίδα μαθητών επιθυμούν να εκπαιδεύονται εκτός σχολείου. Είναι αξιοσημείωτο να βρεθούν οι λόγοι που γίνεται αυτό και να αντιγραφεί και σε εκπαιδευτικά συστήματα άλλων χωρών, όπου τα παιδιά νιώθουν πλέον αγγαρεία το σχολείο.
Τα κρατίδια του Ηνωμένου Βασιλείου έχουν τη δική τους ρύθμιση το καθένα. Στην Αγγλία επιτρέπεται η εναλλακτική εκπαίδευση, χωρίς να απαιτείται να ακολουθείται το εθνικό πλαίσιο μαθημάτων και προγράμματος. Στην Ουαλία η εναλλακτική εκπαίδευση θα πρέπει να διασφαλίζει ότι παρέχεται σε επαρκές επίπεδο και είναι κατάλληλη για την ηλικία, δυνατότητες και προσωπικότητα των παιδιών. Η κυβέρνηση ανήγγειλε πρόσφατα έναν οδηγό για την διευκόλυνση και καθοδήγηση των τοπικών αρχών που έχουν παιδιά που εκπαιδεύονται εκτός σχολείου. Παρόμοια και στο προσαρτημένο κρατίδιο της βορείου Ιρλανδίας. Στο κρατίδιο της Σκοτίας είναι δικαίωμα των γονιών να επιλέξουν την εναλλακτική εκπαίδευση, αναλόγως και πάλι των ιδιαιτεροτήτων του παιδιού, αλλά υπάρχει και πιο καθορισμένη καθοδήγηση από τις αρχές. Οι γονείς δεν απαιτείται να έχουν οποιαδήποτε προσόντα για την εκπαίδευση των παιδιών τους, ούτε αυτά να παρακάθονται σε εξετάσεις, εκτός κι αν το επιθυμούν για απόκτηση πιστοποιητικού γνώσεων.
Εκτενής κατάσταση στα εκπαιδευτικά συστήματα αυτών και άλλων ευρωπαϊκών χωρών μπορεί να εντοπιστεί στην ευρωπαϊκή αναφορά https://eacea.ec.europa.eu/national-policies/eurydice/sites/default/files/home_education_in_europe_report.pdf
Πώς αντιμετωπίζεται το σχολείο σήμερα από την πλειονότητα των μαθητών:
Από τα πιο πάνω διαφαίνεται ότι αρκετές χώρες είτε παλαιότερα είτε και με πρόσφατες νομοθεσίες, έχουν ρυθμίσει το θέμα της εναλλακτικής εκπαίδευσης των παιδιών μέσα από τα θεμελιώδη και ανθρώπινα αναφαίρετα δικαιώματα των παιδιών, για εκπαίδευση, ισονομία και ελευθερία. Το θέμα είναι να καταστεί σαφές ότι σήμερα το σχολικό περιβάλλον δεν είναι ούτε πρόσφορο, ούτε απαραίτητο, αλλά και ούτε επιθυμητό πλέον από την πλειονότητα των παιδιών.
Προς τούτο θα πρέπει όλοι οι αρμόδιοι φορείς να παρακαθίσουν και να δώσουν την επιλογή των εναλλακτικών μεθόδων εκπαίδευσης και εκτός σχολείου. Η δομή των μεθόδων και η αξιολόγηση προόδου των μαθητών χρήζει επισταμένης και ενδελεχούς μελέτης από ομάδα ειδικών και γονέων, ακόμα και παιδιών που θα λαμβάνονται υπόψη οι πραγματικές τους δυνατότητες και ανάγκες.
Αυτό πρέπει επίσης να γίνει κάτω από ειλικρίνεια και μακριά από φιλοδοξίες και σκοπιμότητες οποιασδήποτε πλευράς. Να διευκρινίσουμε ότι αυτό δε γίνεται συνήθως στις διάφορες επιτροπές, συζητήσεις, ακόμα και επισκέψεις υψηλόβαθμων στελεχών στα σχολεία, αφού υπάρχει πάντοτε ένα κλίμα «ευφορίας» για να μην απογοητευτούν οι προϊστάμενοι… Ακόμα και σε επισκέψεις επιθεωρητών ή δειγματικά μαθήματα που γίνονται, όλα είναι τόσο φαντασμαγορικά στημένα, που όλοι γνωρίζουν την πραγματικότητα, αλλά εξαπατώνται από την «άψογη οργάνωση» της στιγμής. Θα ήταν καλύτερο να ληφθούν αυθόρμητες συνεντεύξεις από τα παιδιά και να προβληθούν στους ειδικούς τα πραγματικά συναισθήματα και απόψεις τους για τον τρόπο εκπαίδευσης και το σχολικό περιβάλλον. Παραπέμπουμε στο ντοκιμαντέρ «Απαγορευμένη Εκπαίδευση», όπου με αφορμή την έκθεση ενός μαθητή για το σχολείο και την ρεαλιστική άποψη του, αναλύονται από ειδικούς τα λάθη του εκπαιδευτικού συστήματος που έχει κοινά με πολλές ανεπτυγμένες χώρες. Σίγουρα γίνονται προσπάθειες βελτίωσης και δεν πρέπει να υπονομεύονται. Ειδικά μια μικρή μερίδα εκπαιδευτικών ζει αυτό που κάνει και για αυτούς δεν είναι επάγγελμα, δεν είναι ο μισθός ή οι σχολικές διακοπές, αλλά είναι λειτούργημα και το χαμόγελο ή τα ειλικρινή σχόλια που εισπράττουν καθημερινά και αυθόρμητα από τους μαθητές τους.
Θα πρέπει να διερωτηθούμε γιατί αρκετά παιδιά κατά την περίοδο των εγκλεισμών στις χώρες της Ευρώπης, αλλά και της μακρόχρονης αποχής από τις σχολικές τάξεις στην Κύπρο, προτίμησαν τους εναλλακτικούς τρόπους διδασκαλίας, ενώ όταν ερωτήθηκαν «τι πεθύμησαν επιστρέφοντας στο σχολείο» οι πραγματικές απαντήσεις θα λυπούσαν κάθε εκπαιδευτικό. Όλα τα παιδιά πεθύμησαν το παιχνίδι, την κοινωνικότητα με τους φίλους τους, τα διαλείμματα στην αυλή του σχολείου, αλλά όχι τις ώρες διδασκαλίας. Αν και μερικοί μαθητές κυρίως μεγαλύτερων τάξεων εξέφρασαν και το γεγονός ότι τα μαθήματα με φυσική παρουσία ήταν πολύ καλύτερα και κατανοητά και μπορούσαν να συγκεντρωθούν περισσότερο παρά πίσω από την οθόνη μιας ηλεκτρονικής συσκευής. Σε αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι απαντήσεις είναι για το υφιστάμενο εκπαιδευτικό σύστημα με το βεβαρημένο αναλυτικό και περιορισμένο χρόνο.
Εάν ερωτηθούν μαθητές δημοτικής εκπαίδευσης ποια μαθήματα διδάσκονται, θα σας πουν ότι αυτά είναι κυρίως τα ελληνικά και μαθηματικά, παρόλο που στο πρόγραμμα τους υπάρχουν όλα τα μαθήματα. Πολλές φορές οι εκπαιδευτικοί στην προσπάθεια τους να καλύψουν διδαχθείσα ύλη και κενά μαθητών με διαφοροποιημένες ικανότητες, επαναλαμβάνουν τα μαθήματα ελληνικών και μαθηματικών εις βάρος άλλων μαθημάτων καλλιτεχνικής ανάπτυξης ή και επιστημών, ακόμα και φυσικής δραστηριότητας. Ως αποτέλεσμα τα παιδιά σύντομα αρχίζουν να χάνουν το πραγματικό ενδιαφέρον και κίνητρο τους για το σχολείο, τουλάχιστον στο διδακτικό
μέρος. Επίσης με αυτό τον τρόπο αδικούνται όχι μόνο παιδιά με ιδιαίτερα ταλέντα, αλλά και παιδιά που θα μπορούσαν να διαπρέψουν και να προχωρούν με συγκεκριμένα ενδιαφέροντα. Είναι ανέφικτο να ζητείται από μαθητές δημοτικού και γυμνασίου να ακολουθούν ένα πρόγραμμα δώδεκα και δεκαπέντε διαφορετικών μαθημάτων για όλα αυτά τα χρόνια, χωρίς να επιδεικνύουν ενδιαφέρον σε όλα. Επίσης στο κάθε μάθημα, βάσει αναλυτικού, διοχετεύονται πληθώρα αχρείαστων πληροφοριών για το σύνολο των μαθητών. Οι πληροφορίες απλά παρουσιάζονται και δεν αντλούνται από τους ίδιους τους μαθητές. Παρόλο που γίνονται προσπάθειες ακόμα και εναλλακτικής αξιολόγησης από τον γυμνασιακό κύκλο και μετά, αυτό είναι ανέφικτο με το βάρος του αναλυτικού και την πίεση χρόνου. Στην ουσία το σημερινό σχολείο στην προσπάθεια του να αναβαθμιστεί και να ικανοποιήσει όλα τα γνωρίσματα και χαρίσματα των μαθητών, έχει πετύχει ακριβώς το αντίθετο. Επιτείνεται η ανάγκη παρακολούθησης ιδιαίτερων απογευματινών μαθημάτων, είτε αφορούν την ανάπτυξη ταλέντων είτε εμπλουτισμό γνώσεων από μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος. Το αποτέλεσμα είναι η επιβάρυνση του μυαλού των παιδιών και η καταστροφή της ατομικότητας και δικής τους ανάπτυξης.
Ίσως μετά από σχετικές μελέτες, θα ήταν καλό να γίνει με τέτοιο τρόπο το αναλυτικό πρόγραμμα του σχολείου, ώστε να περιέχει απλές πυρηνικές γνώσεις και μετά να υπάρχουν από μικρότερη ηλικία περισσότερα επιλεγόμενα μαθήματα ενδιαφέροντος και ανάπτυξης δεξιοτήτων και ταλέντων, παρά επιβάρυνση με πληροφορίες. Με αυτό τον τρόπο δε θα έμπαινε τροχοπέδη ακόμα και στα έμφυτα ταλέντα των παιδιών. Επίσης έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι το να μην έχεις κάποιες γνώσεις σε άλλα θέματα, εμποδίζει κάποιον από το να προχωρήσει στη ζωή του και να μάθει πολύ καλά ένα συγκεκριμένο θέμα ή ακόμα και να εκπαιδεύει άλλους σε αυτό, μέσα από την εμπειρία του.
Θα μπορούσαμε να παραθέσουμε ως παράδειγμα τις αυτούσιες σκέψεις ενός εκπαιδευτικού μουσικής στα δημόσια σχολεία, όταν ερωτήθηκε σχετικά επί του θέματος της εναλλακτικής εκπαίδευσης.
«Αν και έχουν γίνει σημαντικές αλλαγές ως προς τη βελτίωση του αναλυτικού προγράμματος για τη Μέση Εκπαίδευση, πολλά παιδιά δεν έχουν την ευκαιρία να φτάσουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους.
Σαν εκπαιδευτικός εδώ και 20 χρόνια στα δημόσια σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης, διαπιστώνω κάθε χρόνο ότι παρά τις βελτιώσεις, υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις παιδιών όπου το ωρολόγιο πρόγραμμα του Δημόσιου Σχολείου τα περιορίζει.
Συγκεκριμένα, όσο αφορά τη Μουσική, η ειδικότητα μου, προσπαθώ στην αρχή κάθε σχολικής χρονιάς να βρω δημιουργικούς τρόπους ώστε να καταφέρω να προσεγγίσω, τουλάχιστον, κάθε παιδί ώστε να μπορέσει να αναπτύξει όσο γίνεται τις δημιουργικές του ικανότητες. Δυστυχώς, σε μία τάξη με 24 παιδιά που έχουν διαφορετικά ενδιαφέροντα, προέρχονται από διαφορετικά μουσικά υπόβαθρα ή κουλτούρες, με ή χωρίς δεξιότητες κάποιου μουσικού οργάνου, η παιδο-κεντρική εκπαίδευση είναι αδύνατον να επιτευχθεί. Στη διάρκεια ενός μονόωρου ή δίωρου μαθήματος, σε ένα αρκετά πιεστικό πλέον ωρολόγιο πρόγραμμα, η καλλιτεχνική δημιουργία πολλών παιδιών χάνεται και κάθε προσπάθεια ανάπτυξης δεξιοτήτων, με στόχο την βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων, θεωρείται από κάποια παιδιά χάσιμο χρόνου, ενώ άλλα παιδιά, ταλαντούχα, δεν έχουν την ευκαιρία να λάμψουν.
Για την Β’ και Γ’ Λυκείου, το μάθημα είναι τετράωρο και γίνεται μάθημα κατεύθυνσης, επιλεγόμενο μόνο από μαθητές που επιλέγουν να ακολουθήσουν την Καλλιτεχνική Κατεύθυνση. Δηλαδή μαθητές οι οποίοι έχουν ταλέντο ή απλά αγαπούν τη μουσική και θέλουν να διευρύνουν τους ορίζοντες τους, οι οποίοι ενδιαφέρονται εξίσου στις Θετικές Επιστήμες ή Κλασσικές Σπουδές, δεν έχουν καθόλου μια τέτοια επιλογή.
Παρ’ όλο που το δημόσιο σχολείο προνοεί όπως γίνονται καλλιτεχνικές εκδηλώσεις με τη συμμετοχή παιδιών σε διάφορα μουσικά σύνολα, οι οποιεσδήποτε πρόβες μπορούν να γίνονται μόνο κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων. Ως γνωστόν, το 20λεπτο διάλειμμα των παιδιών προσφέρει μια ευκαιρία ξεκούρασης, ανάσας στο πιεσμένο 7ωρο ή 8ωρο πρόγραμμα. Σαν αποτέλεσμα, αξιοποιούνται μόνο τα παιδιά που ήδη παίζουν κάποιο μουσικό όργανο σε καλό επίπεδο λόγω απογευματινών ιδιαιτέρων μαθημάτων, ενώ οποιοδήποτε άλλο παιδί θέλει να μάθει, δεν έχει την ευκαιρία, αφού δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για την απαιτούμενη σημασία σε προσωπικό επίπεδο. Ακόμη και τα παιδιά που εθελοντικά συμμετέχουν σε τέτοιες δραστηριότητες, νοιώθουν ότι θα ήταν πιο προσοδοφόρο αν δινόταν ξεχωριστός χρόνος μέσα στο ωρολόγιο πρόγραμμα για πρόβες με μικρά σύνολα, ώστε να δίνεται η σημασία που αρμόζει στο καθένα.
«Σκοπός του μαθήματος της Μουσικής είναι η μουσική ανάπτυξη όλων των μαθητών και μαθητριών μέσα από εμπειρίες οι οποίες εδραιώνουν τις δεξιότητες, γνώσεις, στάσεις και συμπεριφορές τους, έτσι ώστε, με την ενεργητική συμμετοχή τους ως ακροατές, εκτελεστές και συνθέτες, να επικοινωνούν μέσω της μουσικής και να οικοδομήσουν μια δημιουργική διά βίου σχέση με αυτή.» (ΑΠΜ)
Πιστεύω ότι το Δημόσιο Σχολείο Μέσης Εκπαίδευσης, στην προσπάθεια να δώσει ίσες ευκαιρίες σε όλα τα παιδιά, αγνοεί τις ατομικές ανάγκες κάθε παιδιού ξεχωριστά, αφού εστιάζει στο αποτέλεσμα του συνόλου.
Μια εναλλακτική προσέγγιση θα ήταν περισσότερο προσοδοφόρα για κάποια παιδιά, όπου σε μικρές ομάδες ή σε προσωπικό επίπεδο θα μπορούσαν να αναδείξουν την καλλιτεχνική τους δημιουργία και να φτάσουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους. Η μάθηση μπορεί να επιτευχθεί παντού, αφού προσαρμόζεται στις ατομικές ανάγκες και ενδιαφέροντα του κάθε παιδιού ξεχωριστά. Σε ένα διαφορετικό περιβάλλον μάθησης, όπου η πρόοδoς στη μάθηση έρχεται όταν ο μαθητής αναμένεται να επιτύχει μεγάλα επιτεύγματα, η διαδικασία μάθησης είναι μια συνεργασία μεταξύ μαθητών, γονέων, εκπαιδευτικών και κοινωνίας.»
Παρόμοια εκφράζονται ελεύθερα και αυθόρμητα πολλοί άλλοι εκπαιδευτικοί που ενδιαφέρονται πραγματικά για την νοητική και συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και τον εμπλουτισμό των γνώσεων τους σε διάφορα θέματα.
Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι οι μαθητές των γυμνασίων τα τελευταία δύο χρόνια με την ακύρωση των τελικών εξετάσεων τους, είχαν χάσει κάθε κίνητρο και ενδιαφέρον μάθησης. Ερωτώμενοι σχετικά απαντούσαν ότι το μόνο που τους ενδιέφερε είναι ο βαθμός του τετραμήνου τους, χωρίς να νιώθουν κάποια απογοήτευση για το γεγονός ότι το σύνολο γνώσεων τους σε όλα σχεδόν τα μαθήματα, ήταν πολύ περιορισμένο, αλλά και ρηχό. Για το γεγονός ότι κάναμε βαθμοθηρικό το σύστημα, ευθύνεται το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα, άρα η διενέργεια εξετάσεων δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά θα πρέπει να διερωτηθούμε τι είναι αυτό που κάνει τους μαθητές να απαντούν και να αισθάνονται έτσι, εάν όντως πραγματικά θέλουμε αυριανούς σκεπτόμενους πολίτες.
Μέσα και από τις πολιτικές που ακολουθήθηκαν επιπλέον και τα τελευταία δύο χρόνια με την αντιμετώπιση της εξάπλωσης ενός ιού, είναι ευκαιρία να συζητηθεί το θέμα της εναλλακτικής εκπαίδευσης. Πρώτα απ’ όλα να δίνεται η ευκαιρία να επιλέγεται ως μέθοδος για όσες οικογένειες το επιθυμούν και η πολιτεία να υποστηρίζει έμπρακτα τη μέθοδο αυτή. Δε θα είναι εύκολο ούτε κάτι που θα εφαρμοστεί άμεσα, αλλά διαφαίνεται ότι η ανάγκη να ρυθμιστεί το θέμα σε μια σύγχρονη και δίκαιη κοινωνία, είναι πλέον επιτακτική.
Αν και για το θέμα έχουν γραφτεί ολόκληρα βιβλία και μελέτες, σκοπός μας εδώ δεν είναι να επιλύσουμε το πρόβλημα, αλλά να το αναδείξουμε και να καλέσουμε όλους τους αρμόδιους φορείς, όπως πρώτιστα την επιτροπή παιδείας της βουλής, την επίτροπο νομοθεσίας, την επίτροπο δικαιωμάτων του παιδιού και το υπουργείο παιδείας, πολιτισμού, αθλητισμού και
νεολαίας, να οργανωθούν και να αρχίσουν σε μια βάση και με γοργούς ρυθμούς να δώσουν την επιλογή αυτή στα παιδιά.
Εν κατακλείδι, ζητούμε την στήριξη, αποδοχή, συμπόνια και κατανόηση σε μια προοπτική γονιών και παιδιών που επιθυμούν και αποφασίζουν να έχουν την επιλογή εναλλακτικών μεθόδων εκπαίδευσης παρακολούθησης στο σπίτι. Ευελπιστούμε στη θετική ανταπόκριση σας και στην παρουσίαση των δικών σας θέσεων και προτάσεων επί των εναλλακτικών εκπαιδευτικών μεθόδων, τονίζοντας πως ΔΕΝ έχουμε οποιαδήποτε οικονομική απαίτηση από το κράτος. Πιστεύουμε ότι η δυνατότητα αυτη όχι μόνο θα βοηθήσει εκείνα τα παιδιά που ανταποκρινονται θετικοτερα σε εναλλακτική εκπαίδευση, αλλά και τους υπόλοιπους μαθητές του Κυπριακού δημοσίου εκπαιδευτικού συστήματος, αφού θα μειώσει τον αριθμό των μαθητών στις τάξεις, και επίσης αυτό θα συνεπάγεται μικρότερο κόστος από την πλευρά της κυβέρνησης όσον αφορά τις δαπάνες προσωπικού, τα διδακτικά υλικά και άλλα λειτουργικά έξοδα (ηλεκτρισμός, ασφάλιση υγείας, συντήρηση κ.λπ.)
________
LETTER TO MINISTER OF EDUCATION
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας,
Αποτεινόμαστε σε εσάς για να ζητήσουμε την υποστήριξή σας στην προσπάθεια μας να διασφαλίσουμε ότι όλα τα παιδιά στην Κύπρο έχουν πρόσβαση σε δωρεάν, ισότιμη και επαρκή εκπαίδευση, που είναι κατάλληλη και σέβεται την ατομικότητα και προσωπικότητα του καθενός από αυτά.
Ως κράτος, όχι μόνο εκτιμούμε τα παιδιά μας απεριόριστα, αλλά η καρδιά μας είναι μαζί με τα παιδιά μας, γι’ αυτό νοιώθουμε έντονα τους λόγους για τους οποίους η εναλλακτική εκπαίδευση είναι μία σημαντική επιλογή που πρέπει να συζητηθεί και να ληφθεί υπόψη για όλα τα παιδιά.
Στην παρούσα κατάσταση, οι κυπριακές οικογένειες που θέλουν την καλύτερη εκπαίδευση για τα παιδιά τους δεν έχουν την επαρκή ευκαιρία αυτής της επιλογής, μια επιλογή που ο κάθε γονέας θέλει για το παιδί του, όταν το καθιερωμένο πατροπαράδοτο σχολείο δεν είναι η σωστή/ επαρκή επιλογή για την οικογένειά του ή για τις ατομικές ανάγκες του παιδιού του.
Ειναι μια επιλογή που θα έπρεπε να δίνεται εάν μια οικογένεια το επιθυμούσε λόγω των αναγκών, συνθηκών και πεποιθήσεων της. Πολλά παιδιά ευημερούν στα σχολεία μας, όμως για μεγάλη μερίδα από αυτά θα ήταν ευνοϊκότερο να μαθαίνουν μέσα από διαφορετικούς τρόπους. Πολλά παιδιά προοδεύουν στα σχολεία όμως υπάρχουν κυριολεκτικά εκατομμύρια ευτυχισμένα και ακμάζοντα παιδιά, που εκπαιδεύονται μέσα από εναλλακτικούς τρόπους και ζουν σε φωτισμένα έθνη σήμερα και θα θέλαμε και η Κύπρος να αγκαλιάσει αυτήν την επιλογή για το μέλλον των παιδιών μας.
Θεωρούμε δεδομένο ότι το κράτος και εσείς ενδιαφέρεστε για το επιτυχημένο μέλλον όλων των παιδιών στην Κύπρο. Το ενδιαφέρον αυτό είναι ενσωματωμένο στον πολιτισμό και την παράδοση ως προς την προσέγγιση της Κύπρου σε θέματα εκπαίδευσης. Αυτό είναι προφανές και από την υπογραφή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού (UNCRC) από την Κύπρο. Για τους παραπάνω λόγους είναι και δική μας επιθυμία, ως αρμόδιος υπουργός, να δείξετε έμπρακτα το ενδιαφέρον αυτό, ενσωματώνοντας επαρκές εναλλακτικές μεθόδους εκπαίδευσης.
Η χώρα μας δε θα είχε υπογράψει τη σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, εάν δε συνέβαινε αυτό (UNCRC). Αντιλαμβανόμαστε επίσης ότι αυτό που φαίνεται καινοτόμο και μη συμβατικό, μπορεί να είναι δύσκολο να εκτιμηθεί και να υιοθετηθεί, λόγω έλλειψης σωστών και αξιόπιστων πληροφοριών. Αυτές τις πληροφορίες τις κρατάμε σήμερα στα χέρια μας και είμαστε έτοιμοι να σας τις παρουσιάσουμε.
Θα χαιρόμασταν πάρα πολύ για μια ευκαιρία να συναντηθούμε μαζί σας, ώστε να σας παρέχουμε αυτές τις πολύ απαραίτητες πληροφορίες, τις απόψεις και προτάσεις μας, ως θέμα οποία εντάσσεται σταθερά στα δικαιώματα που προστατεύει η UNCRC.
Ανυπομονούμε να συζητήσουμε μαζί σας πώς, αγκαλιάζοντας την εναλλακτική εκπαίδευση ως έννοια και πράξη, μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι όλα τα παιδιά στην Κύπρο θα επωφεληθούν από αυτό και επίσης να αποδείξουμε πώς η ενσωμάτωση της εναλλακτικής εκπαίδευσης, θα μπορούσε να συμβάλει στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων και ταλέντων όλων ανεξαιρέτως των παιδιών.
Δε θα χρειαζόμασταν περισσότερο από μια περίπου ώρα από τον πολύτιμο διαθέσιμο χρόνο σας, σαν πρώτη επαφή με το θέμα και να δεχτείτε μια μικρή αντιπροσωπία γονέων που ενδιαφέρονται για αυτό, από οικογένειες που είτε είναι αυτόχθονες είτε βρίσκονται υπό άλλο καθεστώς στην Κύπρο.
Θα προτιμούσαμε να διατηρήσουμε αυτήν τη συνάντηση μικρή, με τέσσερις έως έξι συμμετέχοντες από την ομάδα μας, προκειμένου να σας λύσουμε οποιεσδήποτε απορίες μπορεί να έχετε. Είμαστε πολλές οικογένειες, τόσο Κυπρίων αλλά και άλλων μόνιμων κατοίκων της Κύπρου, και θα εκτιμούσαμε οποιαδήποτε βοήθεια ή/και υποστήριξή που θα μπορούσατε να μας παρέχετε.
Παραμένουμε στη διάθεση σας για οποιαδήποτε διευκρίνηση και ευελπιστούμε ότι θα ανταποκριθείτε θετικά στο αίτημα μας για μια κατ’ ιδίαν συνάντηση. Ανυπομονούμε για την άμεση ανταπόκρισή σας.
Με εκτίμηση, Ως εκπρόσωπο του Divergent Education Team
Αλίκη Χρίστου, Τηλ 99087980, alicechristou30@yahoo.com Λαρνακα
**********************************************************************************************
LETTER TO PARLIAMENT
Sun, Jul 18 at 12:15 PM
ATTN:
1. Cyprus House of Representatives
2. President Office
3. Secretary General
4. Parliamentary committees Service
5. European Affairs Service 6. Communication Service
Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι,
Αποτεινόμαστε σε εσάς για να ζητήσουμε την υποστήριξή σας στην προσπάθεια μας να διασφαλίσουμε ότι όλα τα παιδιά στην Κύπρο έχουν πρόσβαση σε δωρεάν, ισότιμη και επαρκή εκπαίδευση, που είναι κατάλληλη και σέβεται την ατομικότητα και προσωπικότητα του καθενός από αυτά.
Ως κράτος, όχι μόνο εκτιμούμε τα παιδιά μας απεριόριστα, αλλά η καρδιά μας είναι μαζί με τα παιδιά μας, γι’ αυτό νοιώθουμε έντονα τους λόγους για τους οποίους η εναλλακτική εκπαίδευση είναι μία σημαντική επιλογή που πρέπει να συζητηθεί και να ληφθεί υπόψη για όλα τα παιδιά.
Στην παρούσα κατάσταση, οι κυπριακές οικογένειες που θέλουν την καλύτερη εκπαίδευση για τα παιδιά τους δεν έχουν την επαρκή ευκαιρία αυτής της επιλογής, μια επιλογή που ο κάθε γονέας θέλει για το παιδί του, όταν το καθιερωμένο πατροπαράδοτο σχολείο δεν είναι η σωστή/ επαρκή επιλογή για την οικογένειά του ή για τις ατομικές ανάγκες του παιδιού του.
Ειναι μια επιλογή που θα έπρεπε να δίνεται εάν μια οικογένεια το επιθυμούσε λόγω των αναγκών, συνθηκών και πεποιθήσεων της. Πολλά παιδιά ευημερούν στα σχολεία μας, όμως για μεγάλη μερίδα από αυτά θα ήταν ευνοϊκότερο να μαθαίνουν μέσα από διαφορετικούς τρόπους.
Πολλά παιδιά προοδεύουν στα σχολεία όμως υπάρχουν κυριολεκτικά εκατομμύρια ευτυχισμένα και ακμάζοντα παιδιά, που εκπαιδεύονται μέσα από εναλλακτικούς τρόπους και ζουν σε φωτισμένα έθνη σήμερα και θα θέλαμε και η Κύπρος να αγκαλιάσει αυτήν την επιλογή για το μέλλον των παιδιών μας. Θεωρούμε δεδομένο ότι το κράτος και εσείς ενδιαφέρεστε για το επιτυχημένο μέλλον όλων των παιδιών στην Κύπρο.
Το ενδιαφέρον αυτό είναι ενσωματωμένο στον πολιτισμό και την παράδοση ως προς την προσέγγιση της Κύπρου σε θέματα εκπαίδευσης. Αυτό είναι προφανές και από την υπογραφή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού (UNCRC) από την Κύπρο.
Για τους παραπάνω λόγους είναι και δική μας επιθυμία, ως αρμόδια, να δείξετε έμπρακτα το ενδιαφέρον αυτό, ενσωματώνοντας επαρκές εναλλακτικές μεθόδους εκπαίδευσης. Η χώρα μας δε θα είχε υπογράψει τη σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, εάν δε συνέβαινε αυτό (UNCRC). Αντιλαμβανόμαστε επίσης ότι αυτό που φαίνεται καινοτόμο και μη συμβατικό, μπορεί να είναι δύσκολο να εκτιμηθεί και να υιοθετηθεί, λόγω έλλειψης σωστών και αξιόπιστων πληροφοριών.
Αυτές τις πληροφορίες τις κρατάμε σήμερα στα χέρια μας και είμαστε έτοιμοι να σας τις παρουσιάσουμε. Θα χαιρόμασταν πάρα πολύ για μια ευκαιρία να συναντηθούμε μαζί σας, ώστε να σας παρέχουμε αυτές τις πολύ απαραίτητες πληροφορίες, τις απόψεις και προτάσεις μας, ως θέμα οποία εντάσσεται σταθερά στα δικαιώματα που προστατεύει η UNCRC.
Ανυπομονούμε να συζητήσουμε μαζί σας πώς, αγκαλιάζοντας την εναλλακτική εκπαίδευση ως έννοια και πράξη, μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι όλα τα παιδιά στην Κύπρο θα επωφεληθούν από αυτό και επίσης να αποδείξουμε πώς η ενσωμάτωση της εναλλακτικής εκπαίδευσης, θα μπορούσε να συμβάλει στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων και ταλέντων όλων ανεξαιρέτως των παιδιών.
Δε θα χρειαζόμασταν περισσότερο από μια περίπου ώρα από τον πολύτιμο διαθέσιμο χρόνο σας, σαν πρώτη επαφή με το θέμα και να δεχτείτε μια μικρή αντιπροσωπία γονέων που ενδιαφέρονται για αυτό, από οικογένειες που είτε είναι αυτόχθονες είτε βρίσκονται υπό άλλο καθεστώς στην Κύπρο.Θα προτιμούσαμε να διατηρήσουμε αυτήν τη συνάντηση μικρή, με τέσσερις έως έξι συμμετέχοντες από την ομάδα μας, προκειμένου να σας λύσουμε οποιεσδήποτε απορίες μπορεί να έχετε.
Είμαστε πολλές οικογένειες, τόσο Κυπρίων αλλά και άλλων μόνιμων κατοίκων της Κύπρου, και θα εκτιμούσαμε οποιαδήποτε βοήθεια ή/και υποστήριξή που θα μπορούσατε να μας παρέχετε. Παραμένουμε στη διάθεση σας για οποιαδήποτε διευκρίνηση και ευελπιστούμε ότι θα ανταποκριθείτε θετικά στο αίτημα μας για μια κατ’ ιδίαν συνάντηση. Ανυπομονούμε για την άμεση ανταπόκρισή σας.
Με εκτίμηση, Ως εκπρόσωπο του Divergent Education Team
Αλίκη Χρίστου, Τηλ 99087980, alicechristou30@yahoo.com Λαρνακα
Divergent Education Cyprus 